Pożyczka hipoteczna jest dość popularnym produktem bankowym, z którego w Polsce korzysta wielu właścicieli nieruchomości. To kredyt udzielany na podobnych warunkach jak kredyt hipoteczny, z tym że może być on przeznaczany do dowolny cel. Oprocentowanie takiej pożyczki jest dość niskie, najczęściej z okresem spłaty na ponad 10 lat. Zabezpieczeniem jest nieruchomość, której właścicielem jest kredytobiorca.
Przyznanie pożyczki hipotecznej uzależnione jest od kilku podstawowych warunków, między innymi wieku, zdolności kredytowej, dochodów, prawa własności (najchętniej do nieruchomości mieszkalnej) i innych ustalanych przez bank. Procedura jest dość długotrwała i kosztowna, lecz opłacalna dla portfela. Jedynym minusem może być ryzyko, że w przypadku zaniechania spłaty takiej pożyczki nieruchomość będąca jej zabezpieczeniem będzie zlicytowana. Nie jest to jednak proceder zbyt częsty.
O wiele łatwiejsze będzie uzyskanie hipoteki odwróconej. To nowość na rynku, która prawdopodobnie jeszcze w tym roku wejdzie w życie. Wzorowana na mechanizmach obowiązujących w Stanach Zjednoczonych i państwach Europy Zachodniej ma być szansą uzyskania dodatkowych pieniędzy, głównie przez osoby starsze, choć ograniczeń wiekowych beneficjentów nie ma. Odwrócona hipoteka jak sama nazwa wskazuje, jest odbiciem lustrzanym tradycyjnego kredytu, pożyczki hipotecznej. Ustawodawca, w przyjętej wersji ustawy, poprzez precyzyjne wskazanie praw i obowiązków stron umowy – kredytobiorcy i ściśle wskazanych instytucji, które będą uprawnione do udzielania takich kredytów(podlegających nadzorowi KNF), zapewnia bezpieczeństwo takich kredytów.

Kredyt odwrócony skierowana jest głównie do osób starszych, samotnych czy małżeństw, które chcą uwolnić środki „zamrożone” w nieruchomości, często jedynym ich majątku. Pozwoli im to na godne życie, spełnienie marzeń, czy zwykłe dopełnienie domowego budżetu comiesięcznymi ratami wypłacanymi przez bank. Ustawa gwarantuje, że do chwili śmierci, pozostaną oni właścicielami zabezpieczonej wpisem hipotecznym nieruchomości (to jedyne zabezpieczenie na październikątku). Warunkiem udzielenia takiego kredytu ma być prawo do nieruchomości, w tym spółdzielcze, własnościowe prawo do lokalu, prawo użytkowania wieczystego. Do podjęcia ostatecznej decyzji w sprawie podpisania umowy ma służyć skrupulatnie przedstawiona propozycja, przekazana przez bank w postaci formularza informacyjnego, na minimum 7 dni przez datą zawarcia umowy stronie.
Od czego zależna jest kwota przyznana kredytobiorcy?
Głównie od wartości nieruchomości (opartej na wycenie), wieku i płci beneficjenta. Oczywiście nie będzie to 100 % wartości – będzie ona mniejsza o koszty, opłaty, odsetki uzależnione od okresu kredytowania. Wypłacana należność (jednorazowa lub płatna w ustalonych ratach) będzie nieopodatkowana i możliwe będzie przeznaczenie jej na dowolny cel, podobnie jak w przypadku pożyczki hipotecznej. W tym przypadku jednak nie my spłacamy miesięczne raty, tylko płaci nam je bank. Stąd też odwrócony kredyt hipoteczny może stać się w przyszłości konkurencją dla pożyczki hipotecznej – łatwiej będzie go uzyskać, łatwiej spłacić w przypadku poprawy sytuacji finansowej. Nowa ustawa daje możliwość odstąpienia od umowy przez obie strony, ale i prawo wypowiedzenia się w kwestii własności nieruchomości spadkobiercom. W ciągu 12 miesięcy od daty śmierci kredytobiorcy mogą oni uregulować zobowiązania i zatrzymać prawo własności. Jeśli nie wyrażą chęci – bank dopiero wówczas będzie mógł spieniężyć dom czy mieszkanie.
Jak każda nowość, kredyt odwrócony ma swoich przeciwników, którzy często porównują ją do istniejącej od 2008 roku renty dożywotniej (budzącej kontrowersje i będącej pod lupą UOKiK). To jednak zupełnie inne produkty.